شبکه بهداشت و درمان سردشت

دکتر محمد دلیرراد معاون غذا و دارو و فوق تخصص سم‌شناسی بالینی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی استان آذربایجان غربی در خصوص مسمومیت با انواع قارچ‌های خودرو و سمی گفت: با شروع فصل بهار و بروز شرایط مساعد در رشد قارچ‌های خودرو، همه‌ساله در ابتدای سال متأسفانه با موجی از مسمومیت‌های اتفاقی ناشی از مصرف خوراکی قارچ‌های خودرو و سمی روبرو هستیم.

دلیرراد در ادامه بیان کرد: در سال 1400، 797 نفر، در سال 1401، 301 نفر و در شش ماه اول 1402، 242 نفر در اثر مسمومیت با قارچ سمی به بیمارستان مراجعه کرده‌اند که نشان از اهمیت و شایع بودن مسمومیت و تعداد بالای قربانیان در کشور ماست. متأسفانه مصرف خوراکی قارچ‌های خودرو و سمی، منجر به فوت، نارسایی کبد و بستری شدن بسیاری از هم‌وطنانمان شده است.

 فوق تخصص سم‌شناسی بالینی خاطرنشان کرد: بیشترین مسمومیت ناشی از قارچ سمی مربوط به شهرهای استان کرمانشاه، آذربایجان غربی، لرستان، گلستان و کردستان، لرستان، همدان، قزوین و شهرکرد بوده است.

همان‌طور که مشاهده می‌شود مسمومیت ناشی از مصرف قارچ‌های خودرو در هم‌وطنانی که در مناطق غربی، کوهستانی و یا مرطوب کشور زندگی می‌کنند بیشتر بروز نموده است. این موارد با آموزش عمومی و اطلاع‌رسانی و ارائه هشدار به‌موقع قابل‌پیشگیری خواهد بود.

 به همین مناسبت هم‌وطنان گرامی را به رعایت توصیه‌های عمومی دعوت می‌نماییم تا با توجه به آن‌ها از بروز مسمومیت و مرگ ناشی از قارچ‌های سمی پیشگیری شود:

از مصرف قارچ‌های خودرو مخصوصاً قارچ‌هایی که در کنار تنه درختان (علی‌الخصوص درختان خشک‌شده) می‌رویند و یا قارچ‌های فله‌ای جمع‌آوری‌شده توسط افراد بومی، خودداری کنید. برای حفظ سلامت خود و خانواده‌تان تنها قارچ‌هایی را که توسط مراکز مجاز و دربسته بندی‌های دارای مجوز می‌باشند، خریداری و مصرف نمایید.

شناسایی انواع خوراکی قارچ از انواع سمی تنها بر اساس خصوصیات ظاهری مانند شکل، رنگ، بو، قوام و مزه مشکل بوده و تنها توسط متخصصان و کارشناسان مجرب قارچ‌شناسی و گیاه‌شناسی امکان‌پذیر است. بنابراین به توصیه‌های برخی از افراد در تشخیص انواع سمی از انواع خوراکی قارچ توجه نکنید.

مصرف قارچ‌ها توسط پرندگان و سایر جانوران اهلی و وحشی، نشان‌دهنده غیررسمی بودن قارچ برای انسان نیست.

برخی از روش‌ها و معیارهای سنتی مانند تغییر رنگ قاشق نقره در اثر تماس با قارچ، یا وجود حشرات در اطراف قارچ و محل رویش قارچ معیار علمی و صحیحی برای تشخیص عدم سمیت قارچ در همه موارد نیست.

برخی از سموم موجود در قارچ‌های سمی، مقاوم‌به‌گرما بوده و فرآیندهای آماده‌سازی غذا مانند کباب کردن، آب پز کردن، سرخ کردن، بخارپز کردن قادر به تخریب کامل مواد سمی موجود در آن نمی‌باشد.

در صورت بروز علائم و نشانه‌های گوارشی (تهوع، استفراغ و اسهال) به‌صورت تأخیری (12-5 ساعت پس از مصرف خوراکی قارچ‌های خودرو)، هر چه سریع‌تر بیمار را به مرکز درمانی تخصصی مسمومیت‌ها منتقل کنید. در مواردی که علائم گوارشی به‌صورت تأخیری (بافاصله بیش از 6 ساعت از مصرف قارچ خودرو) رخ دهد این دسته از قارچ‌ها سمیت به‌مراتب بیشتری دارند و در سال‌های گذشته منجر به نارسایی حاد کبدی و مرگ تعدادی از هم‌وطنانمان شده است.

انتقال سریع بیمار مسموم به یک مرکز درمانی تخصصی مسمومیت‌ها امکان درمان موفقیت‌آمیز را افزایش می‌دهد و هرگونه تأخیر در این امر سبب افزایش احتمال شکست درمان و حتی مرگ بیمار می‌شود. بنابراین با مشاهده علائم و نشانه‌های بالینی اولیه به‌ویژه از نوع تأخیری در فردی باسابقه مصرف خوراکی قارچ خودرو، از هرگونه خوددرمانی و درمان علامتی پرهیز نموده و بیمار را در اسرع وقت به بیمارستان منتقل نمایید.

در صورت امکان، نمونه باقی‌مانده قارچ مصرف‌شده توسط بیمار را برای شناسایی کادر پزشکی در بیمارستان به همراه داشته باشید.